Η Μεσογειακή φώκια είναι δείκτης υγείας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και μέρος της πλούσιας βιοποικιλότητας της Ελλάδας. Στα ελληνικά νερά φιλοξενείται ο μεγαλύτερος πληθυσμός της, που υπολογίζεται περίπου στα 250 με 300 άτομα. Όσο υπάρχει η Monachus monachus στα ελληνικά νερά, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι θάλασσές μας είναι από τις πιο υγιείς και καθαρές στον κόσμο!
Ταυτότητα Μεσογειακής φώκιας
Η Monachus monachus είναι από τα μεγαλύτερα είδη φωκών στον κόσμο. Έχει μήκος γύρω στα 2,5 μέτρα και ζυγίζει περίπου 300 κιλά. Μπορεί να φτάσει σε ηλικία τα 45 χρόνια.
Το σχήμα του σώματος της είναι ατρακτοειδές έτσι ώστε να διευκολύνει την κίνηση της μέσα στο νερό και τα άκρα της έχουν σχήμα πτερυγίων. Στο κεφάλι της έχει μακριά μουστάκια που χρησιμεύουν ως αισθητήρια όργανα. Δεν έχει εξωτερικά αυτιά, αλλά μικρές ακουστικές οπές. Το δέρμα της καλύπτεται από κοντό τρίχωμα μήκους μισού εκατοστού με πιο συνηθισμένα χρώματα το μαύρο, το σκούρο καφέ ή γκρίζο στη πλάτη ενώ στην κοιλιά το ανοικτό γκρίζο. Συχνά, έχει εμφανή σημάδια στο δέρμα της πλάτης της από γρατσουνιές και παλιές πληγές. Τα δύο τελευταία χαρακτηριστικά διευκολύνουν στην αναγνώριση των ατόμων ενός πληθυσμού.
Τα ενήλικα αρσενικά είναι λίγο πιο μεγάλα και βαριά από τα θηλυκά (αρσενικά: μήκος 2.4 μετρά, βάρος 315 κιλά; θηλυκά: μήκος 2.0 – 2.4 μέτρα, βάρος 300 κιλά).
Τα μικρά της Μεσογειακής φώκιας έχουν μήκος περίπου 1 μέτρο και ζυγίζουν γύρω στα 15 - 18 κιλά. Το δέρμα τους καλύπτεται από μακρύ τρίχωμα μήκους 1-1.5 εκατοστών, χρώματος σκούρου καφέ έως μαύρου. Στην κοιλιά υπάρχει μία άσπρη κηλίδα, της οποίας το σχήμα διαφέρει χαρακτηριστικά σε κάθε φώκια αλλά και μεταξύ των δύο φύλων. Το τρίχωμα αυτό αντικαθίσταται μετά από 6-8 εβδομάδες από το χαρακτηριστικό κοντό τρίχωμα των ενήλικων ζώων.
Στην Ελλάδα, η Μεσογειακή φώκια είναι ευρύτατα κατανεμημένη, δείχνοντας προτίμηση σε απομονωμένες, βραχώδεις και δυσπρόσιτες ακτές νησιών ή παράκτιων ηπειρωτικών περιοχών!Τα μέχρι τώρα όμως στοιχεία δείχνουν, ότι στις περισσότερες περιοχές οι πληθυσμοί του είδους είναι αρκετά περιορισμένοι σε μέγεθος και πιθανόν με περιορισμένες δυνατότητες διατήρησής τους στο μέλλον. Οι μεγαλύτεροι μέχρι στιγμής μελετημένοι, επί σειρά ετών, τοπικοί πληθυσμοί: Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου-Βορείων Σποράδων, Νησιωτικό σύμπλεγμα Κιμώλου – Πολυαίγου στις Νοτιοδυτικές Κυκλάδες.
Παράλληλα τόσο από επιτόπιες έρευνες της MOm, όσο και από επιστημονικές αναφορές άλλων ερευνητών, έχουν καταγραφεί μικρότεροι αναπαραγόμενοι πληθυσμοί, στα νησιά του Ιονίου (Ζάκυνθος – Κεφαλονιά) και του Αιγαίου πελάγους, καθώς και στην περιοχή των Δωδεκανήσων, συγκεκριμένα στην Κάρπαθο και την Κάσο.
Σχετικά με ακριβέστερες προσεγγίσεις της κατανομής της Μεσογειακής φώκιας στα Ελληνικά αρχιπελάγη, η MOm, έχει χαρτογραφήσει τις εμφανίσεις - παρατηρήσεις φωκών πανελλαδικά, τόσο μέσω του Δικτύου Διάσωσης και Συλλογής Πληροφοριών για τη Μεσογειακή Φώκια (RINT), όσο και μέσω των ερευνητικών δραστηριοτήτων και δράσεων παρακολούθησης (monitoring) τοπικών πληθυσμών σε διάφορα νησιά.
Όσον αφορά στην κατανομή των Μεσογειακών φωκών στο καθαρά θαλάσσιο πελαγικό περιβάλλον, τα στοιχεία είναι ανεπαρκή.Γενικά κινούνται και ψαρεύουν στο παράκτιο περιβάλλον, με όριο την ισοβαθή των 200 μέτρων, η οποία αντιπροσωπεύει το βάθος στο οποίο μπορούν να καταδυθούν. Παρ’ όλα αυτά εμφανίζουν ιδιαίτερες δυνατότητες μετακίνησης και προσανατολισμού στην ανοικτή θάλασσα, γεγονός που συντελεί στην ευκολία διασποράς και μετανάστευσής τους στα νησιώτικα αρχιπελάγη.
Τι να κάνετε αν δείτε μια φώκια μονάχους μονάχους;
Σε περίπτωση που δείτε μία άρρωστη, τραυματισμένη ή νεκρή φώκια, επικοινωνήστε με την εξειδικευμένη ομάδα διάσωσης της MOm στο 0030 210 52 22 888.
Source: MOm